Keman, Hüzün ve Farid Farjad
Acı çeken toprakların hüznünü kemanını ağlatarak anlatan zat:"Farid Farjad". Anroozha4
albümünden Robabeh Jan isimli muhteşem eserini dinlediğiniz İranlı sanatçı, dünyanın en iyi keman virtüözlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Eserlerinde yalnızca keman ve piyano kullanan, insanı en mutlu anında bile hüzne sürükleyebilen Farjad, 1938 yılında Tahran’da doğmuş. 1966'da Tahran Üniversitesi'nde klasik müzik üzerine mastır yapan ve Fars Halk Müziği üzerine ciddi bir birikime sahip olan sanatçı, batı ve doğu müziğini kemanla harmanlayarak birbirinden değerli eserler vermiştir. Bir batı müziği enstrümanı olan kemanı bu kadar doğululaştırabilen bir başka doğulu virtüöz var mıdır acaba?
1988'de Golha orkestrası ile çalışmalarına başlamış olan sanatçı 1989'de anroozha 1 isimli albümünü yapmış, aynı yıl anroozha2 albümünü çıkaran Farjad sonrasında uzun bir sessizlik yaşamış ve 1997'de anroozha3 ve anroozha 4 isimli albümleri çıkarmış ve geçtiğimiz yıl anroozha 5 isimli son albümü piyasaya çıkmıştır.
Muhteşem eserler bırakmış olmasına rağmen doğulu olması sebebiyle Batı'da yeterince tanınmamakta, tanıtılmamaktadır. Ülkemizde de yeni yeni tanınmaya başlayan sanatçının sayıca az bile olsa ciddi ve sadık bir dinleyici kitlesi bulunuyor. Nitekim bir hayranı Robabeh Jan isimli eseriyle ilgili duygularını şöyle aktarıyor: "kemanın inceldiği noktada, ben bu hayat denilen kurmacadan kopuyorum. Günlük hayatın tekdüzeliğinden, küresel emperyalizmin popüler kültüründen ve en çokta özünü yitirmiş, içi boşaltılmış, değersizliği kendine paye edinmişlerden kurtulmak ve kaçmak…
Ama asla kendinden,özünden kaçış değil… Aksine esaretteki benliğin,bozulan ruh frekansını, oluşturduğu dalgalanmalarla özüne döndüren bir kaçış…
Bir ses nasıl insanda adım adım çoğalan bir hüzün seli meydana getirebilir?
Anlaşılır değil… erkan oğur’un yaptığını şimdi farjad yapıyor denilebilir bir anlamda."
Farjad'ın bize yakın bir duruşu olduğu söylenebilir. Albümlerinin içerisine koyduğu azeri "ayrılığı" , "sarı gelin"i de bunu bir örneğidir. Hatta coğrafyası İran ama kültürü Türk'tür diyenler de vardır.
Türkiye'de albümlerini bulmakta zorluk yaşayabileceğiniz Farjad'ın Youtube'de eserlerinden yapılmış olan yerli ve yabancı bir çok klip bulunuyor. Ayrıca şurada da Farid Farjad ve İstanbul'un ruhu adı verilen klibi izleyebilirsiniz. http://www.iranian.com/Music/Farjad/index.html ve http://www.parsimusic.com/en/song.php?IdAlbum=434 linklerinden de bazı eserlerine ulaşabilirsiniz.
Farjad'ın müziği, yüreğini sızlatan, derinlerde, oralarda bir yerde olanı deşeleyen, kabuğundan çıkartandır. Bazen okyanus köpüğünde yüzercesine serinleten, huzur veren, kimi zaman alaca karanlıklara sürükleyen, alıp götüren bir hissiyattır. Hüznü nakış nakış işleyen kemanı adeta "gel beraber ağlayalım" diyor... Tıpkı Taghtam Deh isimli bu eserinde olduğu gibi...
Şadan ERCAN www.cemaat.com
http://www.youtube.com/watch?v=SEsGdKTtyBc
